حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در بحران
بحران‌ها، چه طبیعی و چه انسانی، بیش از هر چیز بنیان اقتصادی جوامع را هدف می‌گیرند؛ و در این میان، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط نخستین قربانیان هستند. در این گزارش، به بررسی راهکارهای کاهش اثر بحران بر این کسب‌وکارها و نقش همبستگی اجتماعی در عبور از شرایط سخت پرداخته‌ایم.
بحران‌ها به طور کلی به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: بحران‌های طبیعی مانند سیل و زلزله و بحران‌های انسانی (ساخته دست بشر) مثل جنگ، که یکی از بی‌رحم‌ترین اشکال بحران است. در جریان درگیری‌های مسلحانه ۲۰۲۲ در اوکراین، بیش از ۵۰٪ کسب‌وکارهای کوچک در مناطق درگیر یا تعطیل شدند یا با کاهش جدی درآمد و از دست دادن نیروی انسانی مواجه گشتند.
نمونه مشابهی را در یمن و سوریه نیز شاهد بوده‌ایم، متاسفانه در کشور خودمان نیز، با آغاز تنش‌های نظامی بین ایران و اسرائیل بسیاری از کسب‌وکارها در زمان وقوع درگیری یا تهدیدهای امنیتی، ناچار به تعطیلی یا دورکاری شده‌اند. در اتفاقات اخیر که تحلیل‌های ضد و نقیضی در رابطه با پایان آن وجود دارد تبعات منفی بحران نیز بیشتر خواهد بود، مانند موج عظیم تعدیل نیرو که به دلیل تاب آوری پایین کسب و کارهای کوچک و متوسط شاهد آن هستیم. در این مقاله قصد داریم تا راهبردهایی کارآمد برای عبور از بحران و ابزارهای رایگان این مسیر را ارائه نماییم.
چگونه می‌توان اثر بحران را کاهش داد؟
راهکارها برای کاهش اثر بحران‌ها بر کسب‌وکارها چند وجهی هستند:
تنوع در کانال‌های فروش: کسب‌وکارهایی که در دوران کرونا یا جنگ با استفاده از فروش آنلاین یا خدمات ابری، فعالیت خود را ادامه دادند، دوام بیشتری یافتند. این شیوه میتواند ضمن کاهش وابستگی به یک کانال منجر به افزایش آگاهی از برند شود.
سیستم‌سازی و کار تیمی از راه دور: پس از پشت سر گذاشتن بحران هایی مثل کرونا، تعطیلات پرتعداد به دلایل مختلف از جمله آلودگی هوا و قطعی برق نیاز به طراحی ساختاری برای دورکاری کارکنان بیش از یک انتخاب به یک الزام بدل شده است. در این بحران‌ها کسب‌وکارهایی که ساختار تیمی منسجم و ابزارهای مدیریت از راه دور داشتند، توانستند بهتر خود را با شرایط جدید وفق دهند در این راستا استفاده از نرم افزارهای سازمانی رایگان نیز راهکاری هوشمندانه برای کاهش هزینه ها است.
حمایت‌های دولتی و تسهیلگری شرکت‌های خصوصی: نقش دولت در ارائه وام‌ها، معافیت‌ها و تسهیلات حیاتی است، اما در این میان شرکت‌های فناوری‌محور نیز می‌توانند با خدمات خود بار سنگینی از دوش SMEها بردارند.
مشارکت اجتماعی و حس همدلی: فرهنگ همیاری، خرید از کسب‌وکارهای محلی، و حمایت از برندهای کوچک در زمان بحران، تفاوت میان بقا و سقوط یک کسب‌وکار را رقم می‌زند.
کسب و کارهایی که در کنار کسب و کارها ایستادند
در این میان تعدادی از کسب وکار های ایرانی به کمک سایر کسب و کارها آمدند که از مهم ترین آنها:
تپسی جایگاه‌های تبلیغاتی خود را بصورت رایگان به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در بحران اختصاص داد.
اختاپوس لایسنس نرم افزارهای سازمانی کار تیمی خود را بصورت رایگان ارائه کرده است، این ماژول‌ها به تیم‌ها کمک می‌کنند تا وظایف روزانه را پیگیری کنند، ساعت‌های کاری پرسنل را ثبت و مدیریت نمایند تعامل تیمی و انسجام کاری را حتی از راه دور حفظ کنند.
یلوادوایز به برندهایی که خدمات رایگان می‌دادند تبلیغات رایگان در ایرانسل داد.
نتیجه گیری
در بحران‌های عمیق و ویرانگر، آنچه بیش از هر چیز ضامن بقای اقتصادی و اجتماعی جوامع است، همبستگی میان بخش‌های مختلف کشور است. کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، که ستون فقرات اقتصاد ملی محسوب می‌شوند، در خط مقدم آسیب‌های بحران‌های نظامی قرار دارند، اما تجربه‌هایی از اوکراین تا ایران نشان می‌دهد که با تنوع کانال‌های فروش، پیاده‌سازی ساختارهای دورکاری، حمایت‌های هدفمند دولتی و اقدامات مسئولانه شرکت‌های خصوصی، می‌توان راهی برای دوام و حتی رشد در دل آشفتگی‌ها یافت. آنچه امروز اهمیت دارد، نه فقط تاب‌آوری یک کسب‌وکار، بلکه توان ما در ایستادن کنار یکدیگر است. نمونه‌هایی چون تپسی، اختاپوس و یلوادوایز نشان می‌دهند که مشارکت اجتماعی، حتی در بخش خصوصی، میتواند مسیر نجات را هموار سازد.