اهمیت کالیبراسیون در صنعت چیست؟ + تجهیزات لازم برای کالیبراسیون

این فرآیند در تمام صنایع از جمله صنایع تولیدی، خدماتی، پزشکی و آزمایشگاهی از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع کالیبراسیون از آن جهت در صنعت اهمیت بسزایی دارد که کیفیت و دقت اندازه گیری را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد. این فرآیند با استفاده از فناوری‌های نوین و باکیفیتی انجام شده و موجب رشد و پیشرفت صنایع مختلف خواهد شد.

کالیبراسیون چیست؟

کالیبراسیون یا واسنجی به معنی تعیین مطابقت با یک استاندارد است. به عبارت دیگر، کالیبراسیون فرآیندی برای اندازه‌گیری و تعیین صحت یک وسیله اندازه‌گیری در مقایسه با مرجع تأیید شده است. هدف از کالیبراسیون ایجاد نظامی مؤثر برای کنترل صحت و دقت پارامترهای مترولوژیک دستگاه‌های آزمون، وسایل اندازه‌گیری و کلیه تجهیزاتی است که عملکرد آنها بر کیفیت فرایند تأثیرگذار می‌باشد. این کار به منظور اطمینان از تطابق اندازه گیری‌های انجام شده با استانداردهای جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع کالیبراسیون به ما می‌گوید:

• اندازه ‌گیری‌های انجام شده توسط دستگاه تا چه حد دقیق هستند؟
• آیا دستگاه برای استفاده مورد نظر مناسب است؟
• چه مقدار خطا در اندازه‌گیری‌ها وجود دارد؟

اگر می خواهید بدانید که گاز کالیبراسیون چیست و چه نقشی در فرآیند کالیبراسیون دارد می توانید این مطلب را مطالعه کنید.

برای کالیبراسیون به چه تجهیزاتی نیاز است؟

هر وسیله‌ای که برای اندازه‌گیری به کار می‌رود و در روش‌های اجرایی به استفاده از آن اشاره شده است، نیاز به تعیین صحت و دقت یا کالیبراسیون دارد. برخی از تجهیزات صنعتی که نیاز  به کالیبراسیون دارند عبارتند از:

• تجهیزات صنعتی
• تجهیزات پزشکی
• تجهیزات کشاورزی
• تجهیزات هواشناسی
• تجهیزات آزمایشگاهی

دلایل اهمیت کالیبراسیون در صنعت

کالیبراسیون در صنعت از آن جهت اهمیت دارد که دقت اندازه گیری دما و فشار و ... را بالا برده و می‌تواند در بهبود ایمنی صنایع مختلف نقش بسزایی داشته باشد. از جمله مهم‌ترین دلایل اهمیت کالیبراسیون در صنعت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·تضمین کیفیت محصولات

یکی از مهم ترین دلایل استفاده از کالیبراسیون در صنعت، تضمین کیفیت محصولات می‌باشد. کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری، دقت و صحت داده‌های جمع آوری شده را تضمین می‌کند. این امر به نوبه خود منجر به تولید محصولاتی با کیفیت و مطابق با استانداردهای مورد نظر صنایع، می‌شود. دقت داشته باشید که اگر از کالیبراسیون صرف نظر کنید، ممکن است منجر به تولید محصولات معیوب و ضایعات می‌شود.

·افزایش ایمنی

با کالیبراسیون در صنعت، می‌توان ایمنی صنایع را افزایش داد. تجهیزات اندازه گیری کالیبره شده، اطلاعات دقیقی را ارائه می‌دهند که برای تصمیم گیری‌های صحیح در فرآیندهای صنعتی ضروری است. این امر به نوبه خود منجر به افزایش ایمنی کارکنان و محیط زیست می‌شود. عدم کالیبراسیون می‌تواند منجر به بروز خطرات و حوادث ناگوار شود.

·کاهش هزینه‌ها

با کالیبراسیون در صنعت، می‌توان هزینه‌های ناشی از خرابی زودرس را کاهش داد و به طور کلی، هزینه‌های ناشی از تعمیرات در یک صنعت را به حداقل رساند. چرا که کالیبراسیون به موقع تجهیزات، از خرابی زودرس آنها جلوگیری می‌کند، اما اگر کالیبراسیون به موقع انجام نشود و یا پشت گوش انداخته شود، می‌تواند موجب خرابی تجهیزات، افزایش هزینه‌های تعمیرات و نگهداری آن‌ها شود.

·افزایش راندمان

اگر بخواهیم بگوییم کدام گازها در صنعت بیشترین کاربرد را دارند، حتما گاز کالیبراسیون یکی از آنها خواهد بود و یکی از مهمترین دلایل این است که با کالیبراسیون در صنعت، می‌توان راندمان کاری را بهبود بخشید. در واقع تجهیزات کالیبره شده، اطلاعات دقیقی را ارائه می‌دهند که در بهینه سازی فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

·انطباق با مقررات

بسیاری از صنایع ملزم به رعایت قوانین و مقرراتی هستند که کالیبراسیون و اندازه گیری دقت و کیفیت دوره ای تجهیزات را ضروری می کند. وجود چنین مقرراتی در افزایش کیفیت و راندمان کاری موثر بوده و می‌تواند خطرات ناشی از خرابی‌های احتمالی و یا افزایش هزینه تعمیرات و نگهداری را کاهش دهد. اگر صنعتی قوانین و مقررات منطبق با کالیبراسیون دوره‌ای را از دست دهد، ممکن است منجر به جریمه و یا حتی تعطیلی واحد صنعتی شود.

انواع تجهیزات کالیبراسیون فشار در صنعت

فشارسنج‌ها یکی از پرکاربردترین تجهیزات برای کالیبراسیون و اندازه گیری فشار در صنعت هستند. فشارسنج‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند اندازه گیری فشار در صنایع مختلف را با نمایش خروجی‌های متنوع، انجام دهند. استفاده از فشارسنج‌ها باعث می‌شود از عملکرد مناسب ابزارها مطمئن شویم و همچنین بتوانیم به طور دوره‌ای، فشار دستگاه‌های صنعتی مختلف را اندازه گیری کنیم. این کار می‌تواند از بروز خرابی در تجهیزات پیشگیری کند. انواع فشارسنج‌هایی که در صنعت و آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• مانومتر: مانومترهای مکانیکی می‌توانند فشار را در واحدهای مختلف Psi، Pa و یا Bar اندازه گیری کنند. این دستگاه‌ها اغلب دارای نشانگرهایی از نوع دیجیتال و یا آنالوگ هستند.
• مبدل فشار: یکی دیگر از تجهیزاتی که برای کالیبراسیون فشار در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد، مبدل فشار است. این مبدل می‌تواند سیگنال‌های الکتریکی را به فشار تبدیل کند و به صورت دیجیتال یا آنالوگ، در خروجی دستگاه نمایش دهد.
• ترانسمیتر فشار: ترانسمیترها نیز نوعی مبدل فشار هستند که یک ماژول برای تنظیم و تقویت سیگنال الکتریکی دارند. با توجه به نوع و کاربرد آن، اطلاعات خروجی می‌تواند به صورت ولتاژ ۵ یا ۱۰ ولت و ....، جریان ۰ تا ۲۰ میلی آمپر یا ۴ تا ۲۰ میلی آمپر و یا به شکل فرکانس به نمایش در بیاید.

انواع روش‌های کالیبراسیون در صنعت

انواع روش‌هایی که برای اندازه گیری دما یا فشار در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• کالیبراسیون نقطه ای: در این روش از کالیبراسیون، یک نقطه از محدوده اندازه گیری تجهیزات انتخاب شده و به کمک ابزارهای مختلفی، کالیبره می‌شود.
• کالیبراسیون چند نقطه ای: در این روش، چند نقطه در قسمت‌های مختلفی از تجهیزات و محدوده اندازه گیری آن‌ها انتخاب شده و در نهایت، کالیبره می‌شود.
• کالیبراسیون کامل: در کالیبراسیون کامل تمام نقاط و محدوده اندازه گیری، با استفاده از تجهیزات کالیبراسیون اندازه گیری و کالیبره خواهند شد.

فرایند کالیبراسیون در صنعت چگونه است؟

اولین قدم برای کالیبراسیون صنعتی، انتخاب استاندارد مرجع است. مرجعی که انتخاب می‌کنید بایستی دارای دقت و صحت بالایی باشد و به عنوان مرجعی معتبر شناخته شود. سپس در قدم دوم، بایستی نوع تجهیزات را انتخاب کنید. انتخاب تجهیزات به صنعت شما و همچنین دستگاه‌های مورد استفاده بستگی دارد. بعد از انتخاب دستگاه، بهتر است تا آن را تنظیم کنید و به روش نقطه‌ای، چند نقطه‌ای یا حتی کامل، اندازه گیری را شروع کنید. در نهایت برای آنکه تمام فرآیند کالیبراسیون صنعتی مطابق با استاندارد پیش برود، توصیه می‌شود تا مقادیر بدست آمده را مستند کنید و به کارفرمایان صنعت تحویل دهید.

۶ مزیت کالیبراسیون در صنعت

دلایل اهمیت کالیبراسیون در صنعت، می‌تواند مزایای آن نیز باشد. ۶ مزیتی که منجر به استفاده از کالیبراسیون در صنعت می‌شود عبارتند از:

1. افزایش دقت و صحت اندازه گیری ها
2. بهبود کیفیت محصولات
3. انطباق با مقررات
4. کاهش هزینه ها
5. افزایش راندمان
6. افزایش ایمنی

کالیبراسیون در صنعت یکی از مهم‌ترین فرآیندهای صنعتی است که مزایای متعددی از قبیل افزایش راندمان و کاهش هزینه‌ها را با خود به همراه دارد. با کالیبراسیون دوره ای تجهیزات و اندازه گیری معیارهایی نظیر دما و فشار، می‌توان از دقت و صحت داده‌های جمع آوری شده، کیفیت محصولات، ایمنی کارکنان و محیط زیست، راندمان و انطباق با مقررات اطمینان حاصل کرد.