صندوقهای سرمایه‌گذاری و انواع آن‌ها
یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس استفاده از صندوقهای سرمایه‌گذاری است. بازار بورس یک بازار مالی تخصصی بوده و سرمایه‌گذاری در آن نیازمند دانش و کسب تجربه کافی است. بنابراین، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها می‌تواند مناسب افرادی باشد که وقت کافی جهت آموزش در رابطه با بازار بورس را نداشته و ترجیح می‌دهند.
به‌صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند. با توجه‌به اینکه صندوقهای سرمایه‌گذاری توسط مدیران متخصص و با تجربه مدیریت می‌شوند، امکان سرمایه‌گذاری با مدیریت حرفه‌ای دارایی را در بورس فراهم می‌کنند. همچنین، صندوق‌ها در انواع مختلفی در بازار سرمایه وجود داشته و می‌توان به صندوقهای سهامی، مختلط، درآمد ثابت، بخشی، کالایی (طلا و زعفران) و اهرمی اشاره کرد.
صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی است که با جمع‌آوری دارایی افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، یک سبد دارایی از انواع ابزارهای سرمایه‌گذاری مثل سهام، اوراق درآمد ثابت، گواهی سپرده کالایی و … را تشکیل می‌دهد و توسط افراد متخصص در جهت کسب بازدهی مناسب، مدیریت می‌شود.
انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری
از نظر شیوه سرمایه‌گذاری، صندوقهای سرمایه‌گذاری بر دو نوع قابل معامله (ETF) و مبتنی بر صدور و ابطال هستند. خرید و فروش واحدهای صندوقهای قابل معامله یا ETF از طریق همه کارگزاری‌های فعال در بازار سرمایه انجام می‌شود.
خرید و فروش واحدهای صندوقهای مبتنی بر صدور و ابطال نیز از طریق مراجعه حضوری به یکی از شعب صندوق یا به روش‌های آنلاین امکان‌پذیر است.
صندوقهای سهامی
یکی از قدیمی‌ترین نوع صندوقهای سرمایه‌گذاری در بازارهای بورس در جهان صندوق سرمایه گذاری سهامی است. این صندوق‌ها عمده دارایی‌های خود را به سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها اختصاص می‌دهند. از نظر نوع مدیریت، دارای مدیریت فعال هستند. در حقیقت، هدف از مدیریت فعال در صندوق‌ها کسب بازدهی مناسب توسط صندوق است. در حقیقت، صندوقهای سهامی با توجه ترکیب دارایی‌شان می‌توانند ریسک بالایی داشته باشند. به همین دلیل توصیه می‌شود که در صندوقهای سهامی با افق زمانی بلند‌مدت سرمایه‌گذاری شود. بازار بورس یکی از بازارهایی است که می‌تواند در بلند‌مدت بازدهی مطلوبی داشته باشند.
از مزایای صندوقهای سهامی می‌توان به امکان تنوع‌بخشی آن‌ها در انواع سهام اشاره کرد. همچنین، این صندوق‌ها می‌توانند بخش کمی از کل دارایی‌های خود را در اوراق با درآمد ثابت، گواهی سپرده کالایی مثل طلا و زعفران و اوراق مشتقه مثل قراردادهای اختیار معامله و قراردادهای آتی سرمایه‌گذاری کنند. بنابراین، مدیریت ریسک در این صندوق‌ها می‌تواند به نحو مناسب‌تری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در این اوراق انجام شود.
صندوقهای مختلط
صندوقهای سرمایه‌گذاری مختلط نسبت به صندوقهای سهامی ترکیب دارایی منعطف‌تری داشته و امکان اختصاص دارایی‌های خود به میزان تقریبا برابر را در سهام و اوراق با درآمد ثابت دارند. صندوق مختلط می‌تواند میزان ریسک نسبتا متعادلی را داشته باشد. مدیریت این صندوق‌ها نیز از نوع مدیریت فعال بوده و هدف آن‌ها کسب بازدهی مطلوب در روند‌های صعودی و نزولی بازار است.
از مهم‌ترین مزایای صندوقهای مختلط سرمایه‌گذاری با ریسک‌پذیری نسبتا متعادل در افق‌های زمانی میان‌مدت و بلند‌مدت است.
صندوقهای شاخصی
همانطور که از نام صندوقهای شاخصی مشخص است این صندوق‌ها از یک شاخص خاص در بازار بورس تبعیت می‌کنند. در بازار بورس ایران چندین شاخص مهم وجود دارد. از مهم‌ترین شاخص‌های بورس می‌توان به شاخص کل، شاخص هم‌وزن، شاخص ۵۰ شرکت برتر، شاخص ۳۰ شرکت برتر و شاخص صنعت اشاره کرد. مدیریت صندوقهای شاخصی می‌تواند از نوع مدیریت غیرفعال یا نیمه‌فعال باشد.
از مهم‌ترین مزایای صندوق شاخصی تلاش برای کسب بازدهی متناسب با شاخصی است که قصد تبعیت از آن را دارد. اما، به صورت کلی صندوقهای شاخصی در رده صندوقهای سرمایه‌گذاری با ریسک بالا محسوب می‌شوند. عمده ترکیب دارایی صندوقهای شاخصی را سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های موجود در شاخص مورد نظر صندوق، تشکیل می‌دهد. توصیه می‌شود در صندوقهای شاخصی به دلیل نوسانات احتمالی شاخص‌ها در کوتاه‌مدت، با افق زمانی بلند‌مدت سرمایه‌گذاری انجام شود.
سرمایه‌گذاری متنوع
با توجه به‌اینکه اکثر صندوقهای سرمایه‌گذاری دارای مدیریت فعال و حرفه‌ای بوده و در دارایی‌های مختلفی مثل سهام، طلا و اوراق با درآمد ثابت می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند، تشکیل سبد متنوعی از صندوق‌ها می‌تواند به سرمایه‌گذاران در کسب بازدهی مناسب کمک کند.
انتخاب بهترین صندوق سرمایه‌گذاری
برای انتخاب صندوقهای مناسب جهت سرمایه‌گذاری بهتر است چندین مولفه مثل میزان ارزش خالص دارایی‌ها (NAV)، سابقه مدیریت صندوق، میزان بازدهی در بلند‌مدت و میان‌مدت و ضریب آلفا را بررسی کرد.
همچنین، توصیه می‌شود جهت انتخاب و سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها از نظرات کارشناسان و مشاوران سرمایه‌گذاری نیز استفاده کرد.