اینستاگرام اواردز: جشن مجازی دستاورد یا شتاب‌دهی به رقابت بی‌پایان؟
اینستاگرام قصد دارد برای نخستین‌بار برنامه‌ی جوایز اختصاصی خود را راه‌اندازی کند — رویدادی که بسیاری آن را نسخه‌ی «اسکار شبکه‌های اجتماعی» می‌دانند.
به گزارش کلیک طبق گزارش هالیوود ریپورتر (The Hollywood Reporter)، تنها ۲۵ خالق محتوا از میان سه میلیارد کاربر فعال ماهانه‌ی اینستاگرام برنده خواهند شد.
برندگان به‌جای تندیس، یک حلقه‌ی فیزیکی طراحی‌شده توسط طراح مد مشهور، گریس ولز بونر دریافت می‌کنند.
همچنین نسخه‌ی دیجیتال این حلقه در پروفایل و استوری برندگان نمایش داده می‌شود و آن‌ها قادر خواهند بود پس‌زمینه‌ی پروفایل خود را با گرادیان رنگی مخصوص شخصی‌سازی کنند — قابلیتی که برای اولین‌بار در این پلتفرم فعال می‌شود.
هیئت داوری شامل آدام موسری (رئیس اینستاگرام)، کارگردان معروف اسپایک لی و بازیگر یارا شهیدی است.
اینستاگرام اعلام کرده هدف از این جوایز، قدردانی از خالقانی است که ریسک خلاقانه می‌پذیرند، نوآور هستند و به‌طور واقعی با مخاطبانشان ارتباط برقرار می‌کنند.
نخستین دور از این جوایز در ۱۶ اکتبر (۲۵ مهر) برگزار خواهد شد و ممکن است به رویدادی سالانه تبدیل شود.
جایزه‌هایی برای انگیزه یا انحصار؟ ابهام در معیارهای اینستاگرام‌اواردز
اما در روزهایی که اینستاگرام قابلیت «جام / Achievement» یا همان اینستاگرام اواردز را رونمایی کرده، این پرسش مطرح شده که آیا این اقدام صرفاً ابزاری برای ترغیب تولید محتواست یا مدل جدیدی در درآمدزایی و رتبه‌بندی کاربران. فعالان اکوسیستم‌های دیجیتال نگرانند که شفاف نبودن معیارها به نفع عده‌ای تمام شود و بخش عمده‌ای از کاربران کوچک‌تر از گردونه حذف شوند.
«اینستاگرام اواردز» یا همان قابلیت «Achievement / جام» (Achievement Rails) یک ویژگی جدید در پلتفرم اینستاگرام است که هدفش تشویق تولیدکنندگان محتوا به فعالیت بیشتر در بخش ریلز (Reels) است.
با استفاده از این قابلیت، کاربرانی که معیارهای خاصی (مثلاً تولید محتوا به تعداد مشخص، استفاده از افکت‌ها یا موسیقی‌های ترند، تعامل با جامعه) را رعایت کنند، نشان یا جایزه‌ای به‌عنوان دستاورد کسب می‌کنند.
این ویژگی شباهت دارد به سیستم‌های پاداش‌دهی گیمیفیکیشن (Gamification) که در اپلیکیشن‌ها یا بازی‌های موبایلی مرسوم است.
اهمیت و انگیزه
-
اینستاگرام با تمرکز بر ویدیوی کوتاه، تلاش می‌کند کاربران بیشتری را در بخش ریلز نگه دارد و رقابتی‌تر کند.
-
این قابلیت می‌تواند باعث شود تولیدکنندگان محتوا انگیزه بیشتری برای فعالیت روزانه پیدا کنند.
-
امکان دارد این ویژگی بستری برای الگوریتم‌های جدید رتبه‌بندی و پروموت محتوا شود، که در نهایت تأثیر جدی بر دیده شدن پست‌ها بگذارد.
نقاط قوت
-
تشویق فعالیت منظم
کسانی که به تولید محتوا ادامه می‌دهند، از مزایای نشان‌ها برخوردار می‌شوند و احتمال دیده شدن بیشتری خواهند داشت. -
افزایش تعامل و خلاقیت
با رقابت در دستیابی به نشان‌ها، امکان دارد کاربران به استفاده خلاقانه‌تر از افکت‌ها، موسیقی و تعامل با مخاطب گرایش پیدا کنند. -
امکان شخصی‌سازی مسیر رشد محتوا
اگر معیارها شفاف و چندگانه باشند، کاربران می‌توانند مسیر رشد خود را بر اساس توان و علایق انتخاب کنند.
نقدها و چالش‌ها
-
ابهام معیارها و شفافیت کم
بسیاری از کاربران هنوز نمی‌دانند چه شاخص‌هایی دقیقاً برای کسب این نشان‌ها لازم است؛ این ابهام می‌تواند به احساس تبعیض یا نابرابری منجر شود. -
تک‌قطبی شدن در نمایش
ممکن است تولیدکنندگان بزرگ‌تر و کسانی که منابع بهتری دارند، به سرعت همه نشان‌ها را بگیرند و در برجسته‌شدن جایزه‌ها غرق شوند، در حالی که کاربران کوچک‌تر نتوانند وارد رقابت شوند. -
تمرکز بر کمیت به جای کیفیت
وقتی کسب نشان به‌وسیله تعداد ریلزها یا تداوم فعالیت اندازه‌گیری شود، ممکن است کاربران به تولید محتوای کم‌ارزش‌تر روی بیاورند تا کمیت را پر کنند. -
فشار روانی و آسیب بر فضای خلاقیت
رقابت برای گرفتن نشان می‌تواند برای برخی کاربران به استرس تبدیل شود و از خلاقیت لطمه بزند؛ به‌ویژه کسانی که با منابع محدود فعالیت می‌کنند. -
ابهام ارتباط با درآمدزایی و تبلیغات
هنوز مشخص نیست دریافت نشان‌ها چقدر تأثیر مستقیم بر درآمد تبلیغاتی و سفارش‌های برند خواهد داشت. اگر شفاف نباشد، ممکن است به ابزاری فقط نمایشی تبدیل شود.
وضعیت در بازار ایران
در ایران، بسیاری از کاربران، تولیدکنندگان محتوا و شرکت‌های کوچک هنوز آگاهی کامل از این قابلیت ندارند.
برخی مطالب راهنمایی در فضای آنلاین منتشر شده‌اند که نحوه دریافت نشان‌ها را توضیح می‌دهند.
اما نبود اطلاع‌رسانی رسمی یا مستندات معتبر فارسی باعث شده که اغلب فعالان، ماه‌ها پس از عرضه قابلیت، تازه متوجه شوند چنین امکان جدیدی وجود دارد.
در بازار تبلیغات داخلی نیز، برندها هنوز به درستی نمی‌دانند که چگونه از نشان‌ها به عنوان معیاری برای انتخاب تولیدکننده استفاده کنند.
اینستاگرام‌اواردز؛ رقابت تازه‌ای که کاربران هنوز قواعدش را نمی‌دانند
در گفتگو با برخی تولیدکنندگان محتوا، شنیده می‌شود که برخی از نشان‌ها هنوز به خوبی اجرا نشده‌اند و تأخیر در فعال‌سازی یا خطاهای فنی گزارش شده‌اند.
یک تولیدکننده محتوا می‌گفت: «من چند ریلز گذاشته‌ام و انتظار داشتم نشان بگیرم، اما پیام هیچ تغییری نیامد.»
متخصصان شبکه‌های اجتماعی هشدار می‌دهند که اگر معیارها شفاف نباشند، این قابلیت ممکن است فقط به یک ابزار مبتذل رقابت تبدیل شود و به جای رشد، باعث نابرابری در دیده شدن شود.
چشم‌انداز و پیشنهادها
-
انتشار راهنمای رسمی و فارسی از سوی اینستاگرام برای کاربران ایرانی، با ترجمه معیارها
-
بررسی و اصلاح مستمر معیارها با مشارکت کاربران و تولیدکنندگان محتوا
-
ترکیب عوامل کمّی و کیفی در سنجش، نه فقط تعداد پست یا ریلز
-
شفاف‌سازی ارتباط نشان‌ها با الگوریتم پروموشن و درآمدزایی
-
آزمون و کنترل تدریجی (قرعه‌کشی، فاز بتا) پیش از عرضه کامل هر سطح نشان
اواردزِ بی‌راهنما؛ کاربران ایرانی در تاریکیِ دستاوردهای اینستاگرامی
در نهایت «اینستاگرام اواردز» می‌تواند گامی مؤثر در انگیزه‌دهی به تولیدکنندگان محتوا باشد، اما اگر معیارها شفاف و منصفانه نباشد، ممکن است به ابزاری برای تعمیق شکاف میان بزرگ‌ها و کوچک‌ها تبدیل شود. در فضای ایران، با اطلاع‌رسانی ضعیف و دانش محدود عمومی، این قابلیت هنوز بیشتر یک ایده جذاب است تا یک امکان بالفعل برای رشد.