بهترین فیلم های اجتماعی ایران در چهار دهه اخیر کدامند؟

سینمای ایران روزبه‌روز در حال پیشرفت و ترقی است؛ به طوری که در دهه های اخیر شاهد فیلم های بسیاری به ویژه در ژانر اجتماعی بوده ایم که ما را با حقایق دنیای پیرامون بهتر آشنا کرده اند. در ادامه به معرفی ۸ مورد از فیلم هایی می پردازیم که توانسته اند معضلات و زشتی های جامعه را به زیبایی هر چه تمام تر به تصویر بکشند. توجه داشته باشید که فیلم ها به ترتیب تاریخ اکران دسته بندی شده اند.

هامون

• تاریخ اکران: ۱۳۶۸
• کارگردان: داریوش مهرجویی

حمید هامون (خسرو شکیبایی) یک نویسنده و مترجم روشنفکر است که همزمان با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند. زندگی مشترک او با مهشید (بیتا فرهی) به بن بست رسیده، از کار و حرفه خود نیز رضایت کافی ندارد و در حین نوشتن پایان نامه اش درگیر یک مسئله فلسفی می شود. حمید که به سبب تفکرات روشنفکرانه خود دچار یک نوع انزوای اجتماعی شده، در صدد یافتن دوست و همراه قدیمی اش، علی عابدینی بر می آید. فیلم هامون بدون شک یکی از محبوب ترین و موفق ترین فیلم های اجتماعی در دهه ۶۰ است.

لیلا

• تاریخ اکران: ۱۳۷۵
• کارگردان: داریوش مهرجویی

این فیلم داستان زندگی زنی است که به ناچار تسلیم باورهای سنتی و بی رحم جامعه می شود. لیلا و رضا پس از چند ماه زندگی مشترک، متوجه می شوند که لیلا قادر به بچه دار شدن نیست و این موضوع بیش از هر کس دیگری، سبب رنجش مادر رضا می شود. این فیلم فشارها و مشکلاتی را که امثال لیلا با آن مواجه هستند را به خوبی نمایش داده و بیننده را به هم حسی و همدردی وا می دارد. نقش آفرینی زوج دوست داشتنی سینمای ایران، لیلا حاتمی و علی مصفا نیز بر جذابیت های فیلم افزوده است.

سگ کشی

• تاریخ اکران: ۱۳۸۰
• کارگردان: بهرام بیضایی

به یکی از بهترین فیلم های اجتماعی ایران می رسیم که توانست بهرام بیضایی را به دوران اوج خود در سینما بازگرداند. داستان درباره نویسنده ای است به نام گلرخ (مژده شمسایی) که با تمام وجود در پی جلب رضایت شاکیان همسر زندانی اش بر می آید. تا جایی که فرسنگ ها از دنیای نویسندگی فاصله گرفته و ناخواسته وارد جنگی خشونت بار می شود. اما آنچه که در ادامه اتفاق می افتد، مخاطب را به شگفتی وا داشته و ذهنیت او را به کلی تغییر می دهد.

جدایی نادر از سیمین

• تاریخ اکران: ۱۳۸۹
• کارگردان: اصغر فرهادی

جدایی نادر از سیمین که در عرصه بین المللی تنها با نام جدایی شناخته می شود، بی تردید یکی از شاهکارهای فراموش نشدنی سینمای ایران است. این فیلم در اواخر دهه ۸۰ توانست نگاه جهانیان را به خود معطوف کرده و جوایز بسیاری به دست آورد. جدایی در واقع روایتگر چالش های پیش روی انسان ها، چه در کانون خانواده و چه در جامعه بیرون است. با نگاهی مختصر به سایر فیلم های فرهادی مانند شهر زیبا، چهارشنبه سوری، درباره الی و فروشنده، می توان به تبحر و درایت وی در ساخت فیلم های اجتماعی پی برد.

خط ویژه

• تاریخ اکران: ۱۳۹۲
• کارگردان: مصطفی کیایی

خط ویژه یکی دیگر از بهترین فیلم های اجتماعی است که درون مایه آن حول محور اختلاس و کلاهبرداری می چرخد. خلافکاران فیلم، شخصیت های دوست داشتنی و بعضا مظلومی هستند که فکر می کنند حقشان پایمال شده و میخواهند تا آن را از راه های غیر قانونی پس بگیرند. آن ها با هک کردن حساب بانکی یک رانت خوار، خود را به دردسر بسیار بزرگی انداخته و زندگی خود را تا مرز نابودی می کشانند. خط ویژه توانست که در جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان را از آن خود کند.

هیس! دخترها فریاد نمی زنند

• تاریخ اکران: ۱۳۹۲
• کارگردان: پوران درخشنده

هیس! دخترها فریاد نمی زنند اثری منحصر به‌فرد از بانوی جسور سینمای ایران یعنی پوران درخشنده است که یکی از مسکوت ترین مشکلات جامعه را با صدای بلند فریاد می کشد. فیلم به معضل کودک آزاری می پردازد و در واقع به مخاطب یادآور می شود که خاموش نماندن در برابر چنین تعرضی، به مراتب از حفظ آبرو مهم تر و حیاتی تر است. این فیلم چه در داخل کشور و چه در سطوح بین المللی، موفق به دریافت جوایز متعددی شد و تمجیدهای بسیاری از آن صورت گرفت.

ابد و یک روز

• تاریخ اکران: ۱۳۹۴
• کارگردان: سعید روستایی

ابد و یک روز درباره خانواده ای است که با مشکلاتی همچون فقر، بیکاری و اعتیاد دست و پنجه نرم می کنند. این مشکلات بالطبع روابط عاطفی میان اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار داده و آن ها را با چالش های بسیاری روبه‌رو می کند. فیلم نقاط قوت بسیاری دارد که شاید بارزترین آن ها، بازی به یادماندنی نوید محمدزاده و دیالوگ مشهور او باشد. ابد و یک روز بدون شک یکی از بهترین فیلم های اجتماعی ایران است که توانست در آن زمان، جوایز جشنواره فیلم فجر را درو کند.

لانتوری

• تاریخ اکران: ۱۳۹۵
• کارگردان: رضا درمیشیان

لانتوری سومین فیلم بلند رضا درمیشیان است که به بررسی یکی از تلخ ترین معضلات جامعه یعنی اسیدپاشی می پردازد. این فیلم با فروش ۱۴۱ میلیون تومانی در اولین روز اکران خود، توانست رکورد فروش ایران را جابه‌جا کند. لانتوری نام یک باند چهار نفره متشکل از سه آقا و یک خانم است که به دزدی و زورگیری مشغول هستند. تا اینکه سردسته آن ها یعنی پاشا (نوید محمدزاده)، عاشق دختری به نام مریم (مریم پالیزبان) شده و بنا به دلایلی تصمیم می گیرد اقدام به اسیدپاشی کند. این فیلم نیز یکی دیگر از بهترین فیلم های اجتماعی ایران در سال های اخیر است که توانست جایزه بهترین چهره آرایی جشن خانه سینما را به خود اختصاص دهد.