پایان شکاف دیجیتال؛ نسل خاکستری آنلاین‌تر از همیشه
بر پایه گزارش جدید شرکت پژوهشی GWI در سال ۲۰۲۵، شکاف دیجیتال میان نسل‌ها به‌تدریج در حال از بین رفتن است.
به گزارش کلیک داده‌ها نشان می‌دهد افراد بالای ۶۵ سال بیش از هر زمان دیگری از ابزارهای هوشمند مانند گوشی، تلویزیون و تبلت استفاده می‌کنند و در برخی کشورها حتی از نسل‌های جوان‌تر نیز فعال‌تر شده‌اند.
در سال‌های اخیر، فناوری‌های هوشمند به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده‌اند؛ اما روندی که پیش‌تر به نسل‌های جوان محدود بود، اکنون میان سالمندان نیز رشد چشمگیری یافته است.
گزارش جدید GWI نشان می‌دهد که میزان مالکیت و استفاده از گوشی‌های هوشمند در میان افراد بالای ۶۵ سال نسبت به پنج سال گذشته بیش از دو برابر شده است. این گروه سنی اکنون نه‌تنها برای تماس یا پیام‌رسانی، بلکه برای خرید آنلاین، پرداخت‌های دیجیتال و حتی تماشای محتوای استریم‌شده از تلفن همراه استفاده می‌کنند.
تلویزیون هوشمند؛ دروازه دیجیتال نسل سالمند
یکی از جالب‌ترین یافته‌های این پژوهش، افزایش قابل توجه استفاده از تلویزیون‌های هوشمند در میان سالمندان است. به‌ویژه در کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی و شرق آسیا، افراد مسن‌تر زمان بیشتری را صرف تماشای محتوای آنلاین از طریق پلتفرم‌هایی چون نتفلیکس و یوتیوب می‌کنند.
به گفته تحلیل‌گران GWI، «تلویزیون هوشمند» برای بسیاری از کاربران بالای ۶۵ سال دروازه‌ای آسان و آشنا برای ورود به دنیای دیجیتال است — بدون نیاز به یادگیری پیچیدگی‌های گوشی یا لپ‌تاپ.
تبلت‌ها و شبکه‌های اجتماعی
داده‌ها نشان می‌دهد محبوبیت تبلت‌ها در میان این گروه سنی نیز افزایش یافته است؛ چرا که ترکیبی از صفحه بزرگ، سادگی رابط کاربری و قابلیت حمل را ارائه می‌دهند. در برخی کشورها، نرخ استفاده از تبلت میان افراد ۶۵ سال به بالا از گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال نیز فراتر رفته است.
در حوزه شبکه‌های اجتماعی، گرچه جوانان همچنان کاربران غالب‌اند، اما حضور سالمندان به‌ویژه در پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک و واتس‌اپ رو به رشد است. حتی در برخی کشورها، کاربران بالای ۵۵ سال بیشترین رشد سالانه در عضویت شبکه‌های اجتماعی را داشته‌اند.
تغییر نگرش و اقتصاد دیجیتال خاکستری
کارشناسان معتقدند کاهش شکاف دیجیتال نه‌تنها نتیجه دسترسی گسترده‌تر به ابزارهای هوشمند است، بلکه از تغییر نگرش نسل‌های مسن نسبت به فناوری ناشی می‌شود. همه‌گیری کرونا نیز نقشی کلیدی در این تحول داشته و استفاده از خدمات آنلاین — از بانکداری تا بهداشت دیجیتال — را میان سالمندان عادی کرده است.
از سوی دیگر، شرکت‌های فناوری اکنون به «اقتصاد دیجیتال خاکستری» توجه بیشتری نشان می‌دهند و محصولات و اپلیکیشن‌هایی طراحی می‌کنند که برای کاربران بالای ۶۰ سال مناسب‌تر و خواناتر باشند.
گفتنی است شکاف دیجیتال میان نسل‌ها که زمانی یکی از شاخص‌های نابرابری فناورانه بود، به نظر می‌رسد در حال کم‌رنگ شدن است. نسل‌هایی که زمانی در حاشیه جهان دیجیتال بودند، اکنون نه‌تنها به کاربران فعال تبدیل شده‌اند، بلکه در برخی زمینه‌ها از جوان‌ترها نیز پیشی گرفته‌اند.
این تحول، چشم‌انداز تازه‌ای برای سیاست‌گذاران، طراحان فناوری و پژوهشگران ارتباطات باز می‌کند؛ جایی که «پیری دیجیتال» دیگر به معنای «فاصله از فناوری» نیست، بلکه نشانی از بلوغ فرهنگی در زیست هوشمند به شمار می‌آید.