نکاتی مهم برای نوازندگی لید گیتار
اگر در حال یادگیری نوازندگی گیتار الکتریک هستید، سرانجام روزی فرا می‌رسد که باید پس از آن، به پرورش مهارت‌های نوازندگی لید خود بپردازید و سولو نواختن را بیاموزید.
نوازندگی لید گیتار ترکیبی کامل از تئوری موسیقی و تکنیک نوازندگی است و شما با کسب مهارت کافی در این دو زمینه و اراده‌ای راسخ، می‌توانید به یک لید گیتاریست ماهر تبدیل شوید.
به دنبال محبوبیت بسیار سولونوازی در میان نوازندگان گیتار، تصمیم گرفتیم تا طی مطلبی کوتاه، نکاتی مفید و کاربردی در رابطه با این مبحث مهم و بنیادین را با شما به اشتراک بگذاریم.
شناخت کامل فرت‌بورد
یکی از مهم‌ترین عواملی که برای تبدیل شدن به یک نوازنده سولوی بهتر باید به آن توجه کنید، بهبود شناخت از فرت‌بورد ساز است.
دانستن موقعیت هر نت بر روی فرت‌بورد گیتار، می‌تواند در زمان نواختن سولو کمکی شایان به شما کند و امکان دسترسی آسان و سریع به تمامی نت‌های شکل‌گرفته در ذهنتان را به شما بدهد. اما این امر تنها درباره نت‌ها صدق نمی‌کند؛ بلکه باید فرم‌های آکوردی را نیز در تمام فرت‌بورد گیتار بیاموزید تا در صورت نیاز، آنها را با تسلط در نوازندگی خود به‌کار بگیرید.
دانستن شکل آکوردها بر روی فرت‌بورد، به شما در حفظ کردن موقعیت نت‌ها کمک می‌کند. با یادگیری آکوردهای متنوع، شما می‌توانید در حین نوازندگی سولو نیز نت‌های آکوردها را به‌صورت جداگانه و در قالب یک آرپژ بنوازید تا به اجرای خود زیبایی و عمقی دوچندان ببخشید.
مت لیک (Matt Lake)، مدرس نوازندگی گیتار در مؤسسه فندر پلی (Fender Play) در این باره چنین گفته است: «اینکه از یک ایده تک‌نتی به جلو بروید و شروع به نواختن نت‌های یک آکورد و تمامی واریاسیون‌های آن به‌صورت یک آرپژ کنید، قدرتی دوچندان به سولوی شما می‌دهد.»
یادگیری گام‌ها
گام‌ها و نت‌های آنها مبحثی چندان جذاب نیستند؛ اما دانستن آنها، یکی دیگر از موارد الزامی برای نوازندگی لید به‌شکلی صحیح است.
گام‌های گیتار، نت‌هایی با فواصل مشخص از یکدیگر هستند که می‌توانید آنها را به‌صورت بالارونده یا پایین‌رونده بنوازید و به این شکل، هم آشنایی خود با فرت‌بورد را افزایش دهید و هم توان انگشتان خود را بهبود دهید.
اگر بخواهیم به‌صورت جزئی‌تر بگوییم، گام پنتاتونیک یک گام پنج‌نتی و بسیار کاربردی است که دانستن آن، کمکی شایان به شما در نوازندگی ریف‌ها، سولوها و ملودی‌های گوناگون، خصوصاً در سبک‌هایی همچون راک و بلوز می‌کند.
از جمله گام‌های پنتاتونیک بسیار کاربردی و جذاب که می‌توان در نوازندگی سولو از آنها استفاده کرد، می‌توان به گام لا مینور پنتاتونیک، یعنی همان گام به‌کاررفته در ساخت قطعه به‌یادماندنی Stairway to Heaven از لد زپلین (Led Zeppelin) و گام می مینور پنتاتونیک، یعنی گام به‌کاررفته در ساخت اثر مشهور Back to Black از AC/DC اشاره کرد.
مت لیک در این باره گفته است: «استفاده از یک گام پنتاتونیک، فضایی وسیع را برای حرکت در نوازندگی در اختیار شما قرار می‌دهد. این گام‌ها ابزاری عالی برای یادگیری بداهه‌نوازی نیز محسوب می‌شوند. همچنین گام‌های پنتاتونیک برای پرورش تکنیک‌های نوازندگی لگاتو همچون همر-آن (hammer-on) و پول-آف (pull-off) نیز بسیار مفید هستند.»
تحقیق درباره هنرمندان موردعلاقه
مطالعه و تحقیق دقیق درباره گیتاریست‌های موردعلاقه‌تان، یکی دیگر از راه‌های بسیار مفید برای بهبود تکنیک نوازندگی لید است.
بدیهی است که نواختن سولوهای موردعلاقه و قطعاتی که الهام‌بخش شما برای تبدیل شدن به یک گیتاریست بوده‌اند، کاری بسیار جذاب است؛ اما علاوه بر این، نواختن این قبیل سولوها به‌عنوان تمرین، مسیر شما برای پیشرفت را نیز بسیار کوتاه می‌کند.
بسیاری از وب‌سایت‌ها، تبلچری دقیق از موسیقی موردنظرتان را به شما ارائه می‌کنند و می‌توانید با استفاده از آنها، نوازندگی هر قطعه‌ای که می‌خواهید را به‌آسانی بیاموزید.
ملودی و ریتم را به خاطر بسپارید
مت لیک اعتقاد دارد که یک ملودی لید عالی ممکن است درست در روبروی شما و در قالب ملودی وکال، در یک قطعه پنهان شده باشد.
او در این باره چنین گفته است: «یکی از نکاتی که بسیاری از نوازندگان لید به آن توجه نمی‌کنند، یادگیری و حفظ ملودی هر قطعه است. برای اینکه ملودی لید خود را بیابید، توجه کنید و ببینید که خواننده قطعه چه نت‌هایی را می‌خواند؟ این نت‌ها در بسیاری از موسیقی‌ها در سبک راک، معمولاً نهایتاً سه الی چهار نت در گام پنتاتونیک هستند. در واقع، لید شما ممکن است در خود قطعه موسیقی وجود داشته باشد و تنها باید آن را پیدا کنید.»
همچنین در حین نوازندگی، به درامر نیز توجهی ویژه داشته باشید؛ زیرا اجرای او، می‌تواند نقش یک مترونوم پیشرفته و زنده را برای شما ایفا کند.
لیک در این باره گفته است: «مهم نیست که چند نت در اجرای خود می‌نوازید؛ بلکه باید به صحت ریتمیک آن نیز توجهی ویژه کنید. ببینید که آیا آنچه می‌نوازید از لحاظ ریتم صحیح است؟ در نتیجه، پیشنهاد می‌کنم در تمرینات خود از مترونوم استفاده کنید یا از اجرای درامر کمک بگیرید. یکی از مهم‌ترین نکات کیفی در یک سولوی درام عالی، حفظ ریتم است. همچنین یک سولوی گیتار عالی، تنها نت‌هایی جذاب ندارد؛ بلکه ضربان ریتمیک جذابی نیز دارد.»
بیرون از چارچوب فکر کنید
اگر می‌خواهید خود را در نوازندگی لید به چالش بکشید، می‌توانید قطعه‌ای نخ‌نما و بی‌روح را انتخاب کنید و سعی کنید با نوازندگی خود به آن جذابیت ببخشید.
برای مثال، ببینید که آیا می‌توانید ملودی‌هایی بسیار تکراری همچون جینگل بلز (Jingle Bells) یا تولدت مبارک (Happy Birthday) را به‌شکلی جالب بنوازید یا خیر! نتیجه این تمرین احتمالاً شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
مت لیک در این باره چنین گفته است: «یک قطعه موسیقی کلیشه‌ای و نخ‌نما را انتخاب کنید و بکوشید آن را به اثری جذاب و باب سلیقه خود تبدیل کنید. بدین نحو خود را به بهترین وجه در نوازندگی لید گیتار به چالش خواهید کشید. واقعاً چرا نباید از تکنیک‌هایی همچون بند یا همر-آن در نوازندگی یک قطعه ساده همچون تولدت مبارک استفاده کنیم تا به آن جذابیت ببخشیم؟»
این تمرین می‌تواند تأثیری بسیار مثبت در خلاقیت شما در ساخت و نوازندگی ملودی‌های لید داشته باشد و مطمئناً نوازنده‌ای قابل‌تر و مسلط‌تر را از شما خواهد ساخت.
امیدواریم که با مطالعه این مطلب، بتوانید به‌شکلی بهینه‌تر به تمرین بپردازید و به‌زودی به یک لید گیتاریست بسیار ماهر تبدیل شوید!