اورکلاک چیست؟

اورکلاک به معنای افزایش سرعت کلاک یک قطعه سخت افزاری برای افزایش سرعت و عملکرد بیشتر آن است. در واقع اورکلاک فرایندی است که باعث می شود یک قطعه سخت افزاری با سرعتی بالاتر از آنچه برای آن در نظر گرفته شده است اجرا شود. این یعنی با اورکلاک کردن اجزای سخت افزاری همچون CPU یا GPU می توانید عملکرد کامپیوتر خود را بدون صرف هزینه برای ارتقا، بهبود ببخشید. اما آیا اورکلاک کارت گرافیک و یا CPU باید انجام شود؟ مزایا و معایب اورکلاک چیست و اینکه هر سیستمی را می توانیم اورکلاک کنیم؟ در ادامه به تمامی این سوالات پاسخ می دهیم.

نحوه عملکرد اورکلاک چگونه است؟

به طور کلی هر قطعه سخت افزاری مانند کارت گرافیک و یا CPU دارای یک سرعت کلاک است که با Hz اندازه گیری می شود. سرعت کلاک در اصل تعداد دفعاتی است که یک قطعه سخت افزاری در یک ثانیه می تواند عمل خاصی را انجام دهد که این سرعت توسط شرکت تولید کننده تعیین شده است. اورکلاک باعث می شود تا سرعت کلاک قطعه سخت افزاری از آنچه برای آن در نظر گرفته شده است فراتر رود و با حداکثر توان خود مشغول فعالیت شود.

بیشتر کاربران معمولا قطعاتی مانند CPU و یا GPU را اورکلاک می کنند اما روی سایر اجزای کامپیوتر نیز می توانید اعمال کنید. گیمرهای حرفه ای دوست دارند عملکرد خود را بهبود ببخشند به همین دلیل نیز اورکلاک کارت گرافیک و اورکلاک رم در میان آنها رایج است و اورکلاک cpu نیز در میان کاربران حرفه ای و حتی کاربران خانگی طرفدار بیشتری دارد.

مزایای اورکلاک

توضیح دادیم که اورکلاک چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است، اما آیا لازم است CPU و یا GPU را اورکلاک کنیم؟ اورکلاک می تواند به طور قابل توجهی عملکرد CPU یا GPU شما را افزایش دهد، برای مثال با اورکلاک cpu می توانید سرعت اجرای برنامه ها را بالا ببرید. شایان ذکر است اورکلاک کارت گرافیک نیز برای گیمرهایی که می خواهند با بالاترین توان GPU خود بازی کنند بسیار کاربردی و ایدئال است.

برای مثال شما می توانید با اورکلاک کردن RTX 3060 به عملکردی نزیک به RTX 3070 برسید که با توجه به تفاوت قیمت کارت گرافیک rtx 3060 با 3070 از نظر اقتصادی بسیار به صرفه است. یکی دیگر از مزایای اورکلاک کارت گرافیک، افزایش FPS برای گرافیک روان‌تر و تصویری واضح‌تر در هنگام بازی است. علاوه براین، اورکلاک به شما کمک می کند تا کنترل بیشتری بر عملکرد سیستم خود داشته باشید و آن را مطابق با نیازهای خود تنظیم کنید.

معایب اورکلاک

اورکلاک می تواند عملکرد سیستم ما را بدون صرف بودجه بیشتر افزایش دهد. برای مثال اگر بودجه کافی برای خرید کارت گرافیک amd سری جدید و یا جدیدترین مدل انویدیا را ندارید می توانید یک GPU قدیمی تر تهیه کنید و با اورکلاک عملکرد آن را بالا ببرید. اما آیا می ارزه که برای دستیابی به عملکرد بیشتر ریسک کنیم؟

بدون شک هر کاری که انجام می دهیم دارای یک سری مزایا و معایب است. در مورد اورکلاک نیز در کنار اینکه می توانید عملکرد سیستم را بهبود بخشید ممکن است به قطعات سخت افزاری سیستم خود نیز آسیب وارد کنید. در ادامه معایب اورکلاک را بررسی می کنیم و به شما خواهیم گفت که در صورت بالا بردن عملکرد CPU و یا GPU ممکن است با چه مشکلاتی روبه‌رو شوید.

• اورکلاک می تواند ثبات سیستم را کاهش دهد و منجر به خرابی یا فریز شدن شود.
• اورکلاک باعث تولید گرمای بیشتر توسط CPU یا GPU می شود که می تواند به قطعات آسیب برساند و عمر آنها را کوتاه کند.
• با اورکلاک کردن مصرف انرژی نیز افزایش پیدا می کند.
• اورکلاک باعث باطل شدن گارانتی می شود.

گفتنی است کامپیوترهای جدید دارای محافظ های داخلی هستند که در صورت داغ شدن بیش از حد، به صورت خودکار خاموش می شوند. البته ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که اورکلاک برای قطعات جدید ارزش زیادی خلق نمی کند اما در سیستم های قدیمی می توانند شما را به عملکردی نزدیک به سیستم های جدید برسانند.

نکات مهم قبل از اورکلاک

تا اینجا فهمیدیم که اورکلاک چیست و همچنین مزایا و معایب اورکلاک را نیز بررسی کردیم. اورکلاک می تواند به ما کمک کند تا بدون نیاز به صرف بودجه بیشتر، عملکرد سیستم خود را بالا ببریم اما شما باید عواقب کار را نیز در نظر بگیرید. به هر حال با در نظر گرفتن مزایا و معایب اورکلاک، اگر تصمیم گرفتید که CPU و یا GPU خود را اورکلاک کنید پیشنهاد می کنیم با دانش کافی اقدام کنید و یک سری نکات مهم که در ادامه آورده شده است را نیز در نظر بگیرید.

• قبل از اورکلاک، از دانش کافی در مورد سخت افزار و نحوه عملکرد آن برخوردار باشید.
• فقط قطعاتی را اورکلاک کنید که برای اورکلاک طراحی شده اند.
• برای کنترل دمای قطعات از سیستم خنک کننده مناسب استفاده کنید.
• به طور گام به گام اورکلاک کنید و به دقت مراقب پایداری سیستم باشید.
• در صورت بروز مشکل، اورکلاک را به حالت اولیه برگردانید.
• باید در نظر داشته باشید که فقط پردازنده های اینتل سری X و سری K قابلیت اورکلاک را دارند.
• همه پردازنده های AMD قابلیت اورکلاک را دارند.
• توان پردازنده در تحمل سرعت بیشتر با هم متفاوت است و پردازنده هایی با مدل و مشخصات یکسان می توانند تحمل متفاوتی داشته باشند (شانس سیلیکونی).
• در نظر داشته باشید که همه مادربردها اجازه اورکلاک را به شما نمی دهند.