توقف در دانشگاه، تداوم در شهر؛ دو مسیر متفاوت برای یک رویداد

به گزارش کلیک، هم‌زمان، بخشی از برنامه‌های «هفته دیزاین» در دانشگاه تهران برگزار می‌شد؛ جایی که قرار بود فضای گفتگو میان طراحان، صنعتگران و دانشجویان شکل جدی‌تری به خود بگیرد. اما امروز دانشگاه تهران با صدور اطلاعیه رسمی، ادامهٔ رویداد در دانشکدگان هنرهای زیبا را متوقف کرد؛ تصمیمی که عملاً دوگانگی جدیدی میان بخش شهری و بخش دانشگاهی ایجاد کرده است.

 

چرا دانشگاه تعطیل کرد؟

آن‌طور که از مواضع رسمی برمی‌آید، موضوع اصلی به مسائل مجوزی، مدیریت جمعیت و حساسیت‌های فرهنگی بازمی‌گردد. منتقدان می‌گویند ورود گسترده مخاطبان به محوطه دانشگاه بدون کنترل کافی، نگرانی از ازدحام و نیز اختلاف‌نظر درباره مرز میان «نمایش طراحی» و «نمایش مد» زمینه‌ساز این توقف شده است.

از سوی دیگر، بخش قابل توجهی از فضای دانشگاه تهران همواره نسبت به مرزبندی میان فعالیت علمی و رویدادهای عمومی حساس بوده است؛ بنابراین توقف فعلی را می‌توان اقدامی احتیاطی دانست تا چارچوب‌ها دقیق‌تر بررسی شود.

 

برگزارکنندگان چه می‌گویند؟

در مقابل، برگزارکنندگان هفته دیزاین بر جنبهٔ ارتقای گفت‌وگو میان صنعت و طراحان تأکید دارند. از نظر آن‌ها، حضور در دانشگاه نه یک نمایش صرف، بلکه بخشی از چرخه توسعه طراحی در کشور است؛ چرخه‌ای که از ایده و آموزش دانشگاهی آغاز می‌شود و در صنعت و بازار ادامه پیدا می‌کند. به باور آن‌ها، اگر دانشگاه نقش حلقه اتصال را ایفا نکند، بخش عمده‌ای از ظرفیت طراحی–چه در مد، چه در محصول، چه در معماری–به هدر می‌رود.

 

تداوم برنامه‌ها در سطح شهر؛ «تعطیلی» به معنی توقف نیست

با توقف برنامه‌های دانشگاهی، بخش‌های شهری رویداد همچنان برقرار است: نمایشگاه‌ها، گفت‌وگوها، ارائه پروژه‌ها و ویترین‌های مرتبط در گالری‌ها و فضاهای عمومی. این یعنی هفته دیزاین تهران متوقف نشده، بلکه یکی از بازوهای آن فعلاً در حالت بررسی قرار گرفته است.

این وضعیت دو پیام مهم دارد:

1. طراحی و مد در تهران با استقبال مواجه شده‌اند؛ تا حدی که مدیریت جمعیت به یک مسئله تبدیل شده است.

2. چارچوب‌های فرهنگی و قانونی هنوز با مدل‌های جدید نمایش و رویداد هم‌تراز نشده‌اند؛ شکاف میان تجربه جهانی صنعت مد و قواعد داخلی به چشم می‌آید.

 

پیامدهای احتمالی برای آینده هفته دیزاین

تعطیلی بخش دانشگاهی بیش از یک «اتفاق حاشیه‌ای» است و می‌تواند بر آینده رویداد اثر بگذارد:

• نیاز به سازوکار شفاف‌تر برای برنامه‌های مد؛ از انتخاب لباس‌ها تا نحوه اجرا و مدیریت سالن.

• استانداردسازی مجوزها؛ رویدادی با این مقیاس نمی‌تواند با مجوزهای مبهم یا میان‌بخشی پیش برود.

• تعریف دقیق‌تر نقش دانشگاه؛ آیا دانشگاه فقط میزبان است یا شریک علمی؟

• تعیین مرز میان نمایش طراحی و اجرای مد؛ مسأله‌ای که در ایران غالباً با سوءتفاهم همراه می‌شود.

 

 

چالش‌ها و ابهام‌ها در ادامه مسیر

هفته دیزاین تهران همچنان رویدادی با ظرفیت بالا برای نمایش خلاقیت ایرانی است؛ استقبال گسترده از بخش‌های مختلف—از مد تا طراحی محصول—نشان می‌دهد شهر به پلتفرم‌های فرهنگی–طراحی نیاز دارد. با این حال، توقف بخش دانشگاهی یک نشانه مهم است: اگر هماهنگی نهادی، فرهنگی و اجرایی به‌درستی شکل نگیرد، هر میزان استقبال عمومی هم نمی‌تواند استمرار رویداد را تضمین کند.

در روزهای آینده باید دید آیا برگزارکنندگان، دانشگاه و نهادهای مربوطه به مدل مشترکی برای ادامه همکاری می‌رسند یا نه. چشم‌انداز کوتاه‌مدت نشان می‌دهد مسیر شهری باز خواهد ماند، اما مسیر دانشگاهی آینده‌ای مشروط دارد—مشروط به تعیین تکلیف مجوزها، رعایت حساسیت‌ها و شفافیت در چارچوب‌ها.