مسکن توکنی؛ پلی میان بازار ملک و انقلاب دیجیتال

آیلین سیروس: مسکن توکنی یعنی تبدیل یک دارایی واقعی مسکونی به توکن‌های دیجیتال قابل معامله. هر توکن نمایانگر سهمی از ارزش یک ملک است و می‌تواند به صورت مستقل خرید و فروش شود. به این ترتیب، افراد با سرمایه‌های محدود هم می‌توانند در بازار ملک حضور پیدا کنند.
برای مثال، اگر آپارتمانی ۱۰ میلیارد تومان ارزش داشته باشد، می‌توان آن را به هزار توکن تقسیم کرد؛ هر توکن معادل ده میلیون تومان از ارزش ملک خواهد بود.

روند جهانی و رشد بازار

در سال‌های اخیر، بازار دارایی‌های توکنی‌شده در جهان با سرعتی چشمگیر رشد کرده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که ارزش این بازار تا دهه آینده به چند تریلیون دلار می‌رسد. در کشورهای پیشرو، پروژه‌هایی برای فروش توکنی‌شده‌ی ویلاها و ساختمان‌های تجاری آغاز شده است و برخی از آن‌ها در کمتر از چند دقیقه به فروش رفته‌اند.
کارشناسان معتقدند این روند می‌تواند به شفاف‌تر شدن بازار املاک، افزایش نقدشوندگی دارایی‌ها و جذب سرمایه‌گذاران خرد کمک کند.

چشم‌انداز در ایران

در ایران نیز ایده‌ی مسکن توکنی به‌عنوان یکی از طرح‌های نو در حوزه املاک مطرح شده است. این مدل می‌تواند سرمایه‌های خرد را وارد بازار مسکن کند و مانع خروج نقدینگی از چرخه تولید شود. از سوی دیگر، برای تحقق آن نیاز به زیرساخت حقوقی، فناوری و مالی روشن وجود دارد؛ زیرا هنوز قوانین مربوط به مالکیت دیجیتال و نحوه ثبت معاملات در فضای بلاک‌چین تدوین نشده است.

مزایا

• ورود آسان‌تر سرمایه‌گذاران کوچک به بازار مسکن

• افزایش شفافیت و امنیت از طریق ثبت بلاک‌چینی

• امکان معامله سریع‌تر و بدون واسطه

• جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی

چالش‌ها

با وجود جذابیت‌های این طرح، کارشناسان نسبت به چند خطر جدی هشدار داده‌اند.
نخست، نبود قوانین شفاف درباره مالکیت توکنی ممکن است منجر به اختلافات حقوقی شود. دوم، بازار ثانویه‌ای که قرار است توکن‌ها در آن معامله شوند هنوز شکل نگرفته است. همچنین در صورت نبود نظارت کافی، احتمال سوءاستفاده و کلاهبرداری وجود دارد.
به همین دلیل، اجرای موفق این ایده نیازمند همکاری میان نهادهای مالی، حقوقی و فناوری است.

گفتنی است مسکن توکنی می‌تواند یکی از گام‌های مهم در پیوند میان بازار ملک و فناوری بلاک‌چین باشد. این نوآوری وعده می‌دهد که مالکیت مسکن را از انحصار سرمایه‌داران خارج و به سهم‌های کوچک و قابل دسترس برای همه تبدیل کند.
اما تحقق این آینده، تنها زمانی ممکن است که قوانین روشن، زیرساخت امن و اعتماد عمومی شکل بگیرد — وگرنه، توکنی شدن بدون شفافیت، به جای خانه‌دار کردن مردم، ممکن است خانه‌ای مجازی بر روی آب بسازد.