بحران خاموشی که هیچ‌کس پاسخ‌گوی آن نیست
آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌های هیرکانی منطقه «الیت» در بخش مرزن‌آباد چالوس وارد سومین هفته شده، اما هنوز مهار کامل نشده است.
به گزارش کلیک این در حالی است که هیرکانی‌ها یکی از مهم‌ترین میراث‌های طبیعی جهان و ثبت‌شده در فهرست یونسکو هستند. با وجود چنین اهمیتی، روند مدیریت بحران در این منطقه بار دیگر پرسش‌های جدی درباره آمادگی، هماهنگی و اراده دستگاه‌های مسئول برای حفاظت از جنگل‌ها را زنده کرده است.
جنگل‌هایی که از هزاران سال پیش پابرجا مانده‌اند، حالا با ترکیبی از خشکی هوا، کمبود نیرو و تجهیزات، و تأخیر در واکنش اولیه، روزهای سختی را تجربه می‌کنند. گزارش‌های غیررسمی از کمبود بالگرد آب‌پاش، نبود دسترسی مناسب به نقاط صعب‌العبور و فرسودگی تجهیزات محیط‌بانان حکایت دارد؛ مشکلاتی که سال‌هاست تکرار می‌شوند اما همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند.
در منطقه الیت، اهالی روستا نخستین گروهی بودند که برای مهار آتش وارد عمل شدند؛ مسیری که باید وظیفه اصلی نهادهای تخصصی باشد، اما بار دیگر بر دوش مردم محلی افتاد. بسیاری از آنان می‌گویند اگر نیروهای کمکی زودتر اعزام می‌شدند، دامنه آتش به این حد نمی‌رسید. این روایت آشنا، همان شکافی است که هر سال در فصل گرما دوباره آشکار می‌شود: فاصله میان نیازهای واقعی صیانت از جنگل‌ها و امکاناتی که فراهم نمی‌شود.
آتش‌سوزی الیت تنها یک حادثه طبیعی نیست؛ نشانه‌ای است از بحران ساختاری در مدیریت منابع طبیعی شمال کشور. نبود بودجه پایدار، کمبود آموزش‌های تخصصی، غیبت برنامه‌های پیشگیرانه و حتی اختلاف میان نهادهای مسئول، باعث شده هر آتش کوچک به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل شود.
اکنون پرسش اصلی این است: چرا پس از ده‌ها تجربه مشابه، هنوز سازوکار استاندارد، تجهیزات کافی و فرماندهی بحران کارآمدی شکل نگرفته؟ چرا جنگل‌های چندمیلیون‌ساله باید قربانی ناهماهنگی مدیریتی شوند؟ و چه زمانی قرار است مسئولان به جای واکنش‌های دیرهنگام و مقطعی، برنامه‌ای بلندمدت برای حفظ این میراث طبیعی ارائه کنند؟
آتش‌سوزی الیت زنگ خطر دوباره‌ای است؛ هشداری که روشن می‌کند اگر سیاست‌های حفاظتی جدی‌تر نشود، هیرکانی‌ها—این گنجینه کم‌نظیر—در برابر تغییرات اقلیمی و سوءمدیریت دوام نخواهند آورد. مسئولیت خاموش کردن این بحران تنها بر دوش باد و باران نیست؛ بر عهده کسانی است که وظیفه‌شان حفاظت از جنگل‌هاست و دیگر نمی‌توانند بی‌پاسخ بمانند.