توزیع برنج پاکستانی ۶۶هزار تومانی و پیامدهای پنهان آن
توزیع برنج پاکستانی با قیمت ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان در بازار، اگرچه در ظاهر بهعنوان اقدامی برای «کنترل قیمتها» معرفی شده، اما پرسشهای جدی درباره اثرات بلندمدت آن بر بازار برنج، کشاورزی داخلی و الگوی مصرف ایرانیان ایجاد کرده است.
به گزارش کلیک، توزیع گسترده برنج پاکستانی با قیمت دستوری، بار دیگر سیاست دیرینه «تنظیم بازار از طریق واردات» را در کانون توجه قرار داده است؛ سیاستی که در کوتاهمدت آرامش روانی ایجاد میکند، اما در بلندمدت ساختار تولید داخلی را فرسوده میسازد و به نوسان دائمی قیمتها دامن میزند. کاهش کیفیت سبد غذایی خانوار، وابستگی بیشتر به واردات و تضعیف انگیزه کشاورزان از جمله پیامدهایی است که اکنون کارشناسان درباره آن هشدار میدهند.
یکی از انتقادات اصلی به این شیوه توزیع، نبود شفافیت در چرخه واردات تا عرضه است. مشخص نیست قیمت تمامشده این برنج برای دولت یا واردکننده چقدر است، چه میزان یارانه پنهان در این کالا جریان دارد و چگونه قیمت نهایی ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان محاسبه شده است. نبود دادههای رسمی باعث میشود فضای بازار برای سودجویی و چندقیمتی مستعد شود و مصرفکننده در نهایت بازنده اصلی باشد.
از سوی دیگر، کارشناسان بازار کشاورزی معتقدند عرضه گسترده برنج خارجی ارزانقیمت در فصل فروش برنج ایرانی، بهطور مستقیم به تولیدکننده داخلی ضربه میزند. کشاورزان که ماهها با هزینههای سنگین آب، کود، بذر و کارگری محصول تولید کردهاند، اکنون با بازاری مواجهاند که قدرت خرید آن به سمت کالای ارزانتر خارجی سوق داده میشود. ادامه این روند میتواند سطح زیرکشت برنج ایرانی را کاهش دهد و امنیت غذایی کشور را در آینده با مخاطره مواجه کند.
نکته مهم دیگر، کیفیت متفاوت برنج پاکستانی در مقایسه با نمونههای ایرانی است. هرچند قیمت پایینتر ممکن است بخشهایی از جامعه را پوشش دهد، اما جایگزینی تدریجی برنج ایرانی با انواع وارداتی، کاهش ارزش تغذیهای و تغییر ذائقه غذایی را در پی خواهد داشت. این موضوع با توجه به اهمیت سلامت غذایی و حساسیت خانوادهها نسبت به مصرف برنج باکیفیت، نیازمند بررسی دقیقتر است.
در مجموع، توزیع برنج پاکستانی با قیمت ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان بیش از آنکه راهحلی پایدار برای مدیریت بازار باشد، نشانهای از الگوی خسارتبار «تسکین کوتاهمدت و بحران بلندمدت» است. اگر سیاستگذار بهجای واردات ارزانقیمت، بر حمایت از کشاورز، افزایش بهرهوری تولید، شفافیت زنجیره تأمین و تنوعبخشی سبد مصرفی تمرکز کند، بازار برنج میتواند به ثبات واقعی برسد. در غیر این صورت، این چرخه معیوب هر سال تکرار خواهد شد؛ با هزینهای سنگین برای کشاورز، مصرفکننده و اقتصاد ملی.