با قدیمی ترین صحراهای جهان آشنا شوید

صحراها و بیابان های متعددی در سراسر زمین پراکنده شدند که هر کدام دارای ویژگی ها و زیبایی های خاص خود هستند. با این وجود تعیین تاریخچه بیابان ها کار چندان ساده ای نبوده و نیازمند تحقیق و مطالعات بسیار است. مناطقی که در ادامه با آن ها آشنا می شوید، در حال حاضر جزو قدیمی ترین صحراهای جهان به شمار می آیند.

۷. تکله مکان

• قدمت: حدودا ۵٫۳ میلیون سال
• موقعیت مکانی: مرکز حوضه تاریم، ناحیه خود مختار سین کیانگ در شمال غربی چین
• مساحت: ۳۳۷ هزار کیلومتر مربع

صحرای تکله مکان یکی از بزرگترین صحراهای شن روان در دنیاست. تپه های شن روان، حدود ۸۵ درصد از صحرای تکله مکان را فرا گرفته اند. طبق مطالعات انجام شده در سال ۲۰۰۶، قدمت تپه های شنی حوضه تاریم، دست کم به ۵٫۳ میلیون سال پیش باز می گردد.

در سال های اخیر، بقایای مومیایی شده بسیاری در صحرای تلکه مکان یافت شده است. باستان شناسان چینی، یک قبرستان ۴ هزار ساله را در این صحرا کشف کرده اند. کشف چنین قبرستانی ثابت می کند تکله مکان برای مدت طولانی، سکونتگاه انسان ها بوده است.

محققین همچنین موفق به کشف تکه پنیری شدند که همراه با مومیایی ها دفن شده و احتمالا قدیمی ترین پنیر دنیا به شمار می آید. صحرای تکله یکی از قدیمی ترین بیابان های جهان است.

۶. صحرای بزرگ آفریقا

• قدمت: حدودا ۷ میلیون سال
• موقعیت مکانی: آفریقای شمالی، الجزایر، چاد، مصر، اریتره، لیبی، مالی، موریتانی، مراکش، نیجر، سودان و تونس
• مساحت: ۹۲۰۰ هزار کیلومتر مربع

اغلب دانشمندان پیش از این معتقد بودند که تاریخچه پیدایش صحرای بزرگ آفریقا نهایتا مربوط به ۳ میلیون سال پیش است؛ اما طبق پژوهش هایی که در سال ۲۰۱۴ توسط ژانگ و تیم تحقیقاتی اش انجام گرفت، مشخص شد قدمت این بیابان حدودا ۷ میلیون سال است.

صحرای بزرگ آفریقا یکی از قدیمی ترین صحراهای جهان بوده که بر خلاف باور عموم، عمدتا از سنگریزه و زمین های سخت و لم یزرع تشکیل شده است. این بیابان اکثر مناطق شمالی قاره آفریقا را در بر می گیرد.

۵. بیابان آتاکاما

• قدمت: ۱۰ الی ۱۵ میلیون سال
• موقعیت مکانی: شمال شیلی، غرب رشته کوه های آند
• مساحت: ۱۰۵ هزار کیلومتر مربع

بیابان آتاکاما یکی از خشک ترین و قدیمی ترین صحراهای جهان بوده که به دلیل خشکی بیش از حد، به عنوان یک بستر مناسب برای تحقیقات شناخته شده است. اکثر محققین و دانشمندان در بیابان آتاکاما، به بررسی میزان آب لازم جهت بقا می پردازند.

با این که تاریخ پیدایش بیابان آتاکاما دقیقا معلوم نیست و تاکنون اعداد مختلفی برای آن پیشنهاد شده است، اما مطالعات اخیر، قدمت این بیابان را حداقل برابر با ۱۰ میلیون سال تخمین زده اند. البته طبق پژوهش دیگری که در سال ۲۰۰۶ به چاپ رسید، آغاز پیدایش بیابان آتاکاما به حدود ۱۵ میلیون سال پیش باز می گردد.

۴. صحرای جنوبگان

• قدمت: ۱۵ میلیون سال
• موقعیت مکانی: نیمره جنوبی، ناحیه جنوبگان
• مساحت: ۱۴ میلیون کیلومتر مربع

جالب است بدانید قاره جنوبگان نیز به سبب بارش ناچیز برف و باران، جزو مناطق خشک و بیابانی محسوب می شود. این قاره با مساحت بالغ بر ۱۴ میلیون کیلومتر مربع، بزرگترین صحرای جهان بوده که تماما پوشیده از یخ است.

قاره جنوبگان حدود ۳۴ میلیون سال پیش، ناحیه ای سرسبز و خوش آب و هوا بوده است. اما با گذشت زمان و با نزدیک شدن این قاره به قطب جنوب، دمای آن به تدریج پایین آمده و در نهایت تبدیل به یک صحرای سرد و خشک می شود.

۳. بیابان گبی

• قدمت: ۱۰ الی ۴۵ میلیون سال
• موقعیت مکانی: شمال و شمال غربی چین و جنوب مغولستان
• مساحت: ۱۲۹۵ هزار کیلومتر مربع

بیابان گبی یکی از سردترین و قدیمی ترین صحراهای جهان به حساب می آید. دمای هوا در بیابان گبی در زمستان به کمتر از منفی ۴۰ درجه و در تابستان به بیش از 50 درجه می رسد. بیابان گبی، به عنوان یک بیابان سایه باران در نظر گرفته می شود، زیرا منع بارش توسط رشته کوه هیمالیا، موجب خشکی این صحرا شده است.

به عقیده دانشمندان، بیابان گبی همزمان با گسترش رشته کوه هیمالیا و شکل گیری فلات تبت، حدود ۴۵ میلیون سال پیش به وجود آمده است. با این حال، مطالعات اخیر نشان می دهند که این بیابان تا قبل از پیدایش رشته کوه آلتای (حدود ۵ تا ۱۰ میلیون سال پیش) خشک نبوده است. امروزه به سبب فرآیندی به نام بیابانزایی، وسعت صحرای گبی روز به روز بیشتر می شود.

۲. بیابان کالاهاری

• قدمت: ۶۰ میلیون سال
• موقعیت مکانی: بوتسوانا، نامیبیا و آفریقای جنوبی
• مساحت: ۹۳۰ هزار کیلومتر مربع

صحرای کالاهاری شباهت کمتری با سایر بیابان های موجود در این فهرست دارد؛ چراکه میزان بارش سالانه در آن، حدودا بین ۵ تا ۱۰ اینچ است. با این حال میزان بارش در کالاهاری غیر قابل پیش بینی بوده و لذا این بیابان جزو نواحی نیمه خشک و بدون آب در نظر گرفته می شود. گونه های گیاهی و جانوری متعددی در این منطقه یافت می شوند که از میان آن ها می توان به شیر کالاهاری و دم عصایی اشاره کرد.

تاریخچه پیدایش بیابان کالاهاری به ۶۰ میلیون سال پیش باز می گردد. گفته می شود این بیابان به مدت ۲۰ هزار سال، سکونتگاه قوم بوشمن یا همان سان ها بوده است. سان ها یکی از قدیمی ترین ساکنین دائمی آفریقا هستند که جمعیت آن ها امروزه به ۹۰ هزار نفر می رسد.

۱. بیابان نامیب

• قدمت: ۵۵ الی ۸۰ میلیون سال
• موقعیت مکانی: نامیبیا،آفریقای جنوبی و آنگولا
• مساحت: ۸۱ هزار کیلومتر مربع

صحرای نامیب، در جایگاه اول فهرست قدیمی ترین صحراهای جهان قرار دارد و پیدایش آن احتمالا به بیش از ۵۵ میلیون سال پیش باز می گردد. بیابان نامیب یکی از خشک ترین صحراها بوده و تقریبا غیر قابل سکونت برای انسان است. گونه های جانوری و گیاهی منحصر به فردی نظیر ویلوچیا، فیل های بیابانی و درخت های خارشتر در این صحرا یافت می شوند.

بیابان نامیب علیرغم شرایط دشوار زیست محیطی، یک جاذبه گردشگری محبوب به شمار می آید. پارک نامیب نوکلوفت، بزرگ ترین پارک تفریحی در آفریقا است. یکی دیگر از پر بازدیدترین نواحی صحرای نامیب، سوسوسلی نام دارد که بین تپه های بزرگ و قرمز قرار گرفته و خاک آن به رنگ سفید و نمکی است.