سایه فیلترینگ بر سر کسب‌وکارها | کشمکش‌های اتحادیه و صاحبان کسب‌وکارها ادامه دارد
با فیلتر شدن یکی از کسب‌وکارهای آنلاین کشور آن هم از سوی اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، کشمکش‌های اتحادیه و صاحبان کسب‌وکارها دوباره داغ شد.
ماجرا از کجا شروع شد؟
فیلتر شدن سایت وان‌دی‌آف، خبری بود که در روزهای گذشته در فضای استارت‌آپی کشور بسیار سروصدا کرد و موجب حیرت، یاس و دلسردی بسیاری از صاحبان کسب‌وکارهایی شد که در این شرایط اقتصادی کشور می‌کوشند برای خود کسب‌وکاری به صورت آنلاین راه‌اندازی کنند تا هم خودشان صاحب شغل شده باشند و هم عده‌ای دیگر را به کار مشغول کنند.
با این حال قرعه فیلترینگ و اذیت کسب‌وکارها این بار به نام وان‌دی‌آف افتاد. وان‌دی‌آف که یک سایت خرید با تخفیف اینترنتی است و تخفیف‌هایش را به مدت 24 ساعت در اختیار کاربران می‌گذارد، در روز 30 دی‌ماه سال جاری متوجه اختلال در دسترسی کاربران به این وب‌سایت شد و با بررسی‌های بیشتر، متوجه شد که دامنه این سایت فیلتر شده است.
وان‌دی‌آف در همان روز در بیانیه‌ای که در شبکه‌های اجتماعی خود منتشر کرد، نوشت: «صبح امروز ۳۰ دی‌ماه و در آستانه شروع فستیوال هدیه‌های وان‌دی‌آف، بنا به آمار دسترسی وب‌سایت متوجه بروز ایرادی در دسترسی کاربران شدیم و پس از بررسی همکارانمان، متوجه شدیم دامنه وب‌سایتمان به آدرس 1dayoff.com فیلتر شده است. پس از بررسی علت فیلترینگ، اعلام شد که این اقدام توسط اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی صورت گرفته است.»
وان‌دی‌آف افزود: «ما به عنوان یک کسبوکار قانون‌مند ثبت شده و دارای مدارک و مستندات مشخص قانونی تحت عنوان شرکت ثبت شده سهامی خاص، نماد اعتماد الکترونیک مرکز توسعه تجارت الکترونیکی و مکان و راه‌های ارتباطی شفاف، ضمن اعتراض به این اقدام غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، وجود چنین دسترسی غیرقانونی، نادرست و غیرشفاف در جهت فیلترینگ وب‌سایت‌های با سابقه و دارای عملکرد مشخص و احراز هویت شده را برای محیط کسبوکار کشور و رشد آن بسیار مضر و خطرناک می‌دانیم.»
آن‌ها تأکید کردند: «دلیل این اقدام اتحادیه و فیلترینگ بدون هیچ اطلاع‌رسانی و اقدامات قبلی، عدم دریافت جواز کسب از آن اتحادیه است که در تاریخ ۲ آذر از طریق یک نامه، لزوم دریافت جواز به اطلاع ما رسید و ۸ روز بعد یعنی در تاریخ ۱۰ آذر، درخواست دریافت جواز کسب مجازی در سامانه نماد و وب‌سایت ایرانیان اصناف ثبت شد و کد رهگیری دریافت شد و در انتظار رسیدگی قرار گرفت. که البته این موضوع نیز روی نماد اعتماد به صورت یک برچسب با عنوان در انتظار صدور پروانه کسب در زیر وب‌سایت نمایش داده می‌شد که افراد تصمیم‌گیرنده جهت فیلتر کردن وب‌سایت، به این اطلاع‌رسانی سامانه نماد نیز توجهی نداشتند.»
شرکت تک پخش دی، مالک برند وان‌دی‌آف، ضمن مردود دانستن اقدام صورت گرفته و اعتراض در این خصوص، تاکید کرد که حق شکایت و پیگیری موضوع از طریق ظرفیت‌های قانونی را برای خود محفوظ می‌داند و در این خصوص حتما اقدام می‌نماید.
اتحادیه: هشدار داده بودیم
درحالی‌که وان‌دی‌آف معتقد است این سایت برای این مجوز اقدام کرده بود، اما در فرآیند فیلترینگ توجهی به آن نشد، اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی نظر دیگری دارد.
به دنبال بحث در خصوص فیلتر شدن این وب‌سایت که به فضای توییتر هم کشیده شده بود، رضا الفت‌نسب عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، با خطاب قرار دادن عباد غفوری مدیرعامل وان‌دی‌آف و ادعای او مبنی بر اینکه اتحادیه از او خواسته است مدارک موردنیاز جهت کسب مجوز را روی پیام‌رسان واتس‌آپ ارسال کند، از ارسال نامه به این وب‌سایت در تاریخ 30 دی‌ماه سال گذشته خبر داد.
در این نامه که الفت‌نسب تصویر آن را منتشر کرد، به وان‌دی‌آف هشدار داده شده با توجه به فعالیت این کسبوکار بدون اخذ پروانه کسب و به استناد ماده 87 قانون نظام صنفی که می‌گوید فعالیت افراد صنفی در فضای مجازی مستلزم اخذ پروانه کسب از اتحادیه مربوطه است، نسبت به تشکیل پرونده این سایت حداکثر تا تاریخ 18 بهمن‌ماه سال 99 اقدام کند.
در واقع تاریخ این نامه به یک سال قبل برمی‌گردد و اتحادیه معتقد است بارها مشکلات را به این وب‌سایت گزارش داده است.
اهرم فشار برای حذف رقیب؟
در ماجرای مسدود شدن و جلوگیری از فعالیت فروشگاه وان‌دی‌آف، پای شایعه حذف رقیب از سوی بازیگر قوی‌تر صحنه هم به میان آمده است. ماجرا به حضور حمید محمدی مدیرعامل دیجی‌کالا در اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی به عنوان رئیس این اتحادیه برمی‌گردد.
با این حال محمدی هم در قالب رشته‌توییتی که پیرامون این حواشی نوشت، این‌طور توضیح داد: «همکارانم در اتحادیه در جریان هستند که پس از استعفای رئیس سابق اتحادیه، با وجود عدم تمایلم، به اجبار اتاق اصناف و برای مدت محدود این مسئولیت را پذیرفتم. این مسئولیت فعلا به عهده من است و وظیفه خودم می‌دانم درباره امضایی که در این جایگاه حقوقی داشتم، پاسخگو باشم.»
محمدی تاکید کرد: «اصناف و اتحادیه‌ها، برای حمایت توامان از کسب‌وکارها و مشتریان و جلوگیری از تضییع حقوق هر دو، باید به عنوان یک نهاد صنفی بی‌طرف فعالیت کنند. اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی تا امروز سعی کرده در نقش حمایت‌کننده در کنار بسیاری از کسب‌وکارها قرار بگیرد و تا رفع مشکل همراهشان باشد. حتی اتحادیه با وجود فشار از طرف نهادهای نظارتی برای الزام چند هزار کسب‌وکاری که هنوز مجوزی دریافت نکردند، رویکرد اجبار را در پیش نگرفته و تنها وقتی کسب‌وکاری از طرف اتحادیه ملزم به دریافت مجوز شده که نسبت به شکایت‌های مردمی و تذکرها بی‌توجه بوده است؛ مثل همین مورد اخیر.»
او خاطرنشان کرد: «اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی هم مثل سایر اتحادیه‌ها، ابزارهای قانونی برای مواجهه با کسب‌وکارهایی که پاسخگو نیستند، در اختیار دارد. نظارت و پیگیری تخلف، کلاهبرداری و سوء استفاده از تجارت الکترونیک، حق مشتریان کسب‌وکارهای اینترنتی است و اتحادیه موظف است از این حق دفاع کند. فراموش نکنیم که اعتماد مشتری، شرط توسعه اقتصاد دیجیتال است. به یاد داشته باشیم اگر اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی که یک تشکل صنفی و برآمده از خود کسب‌وکارها با فرآیند انتخابات است، خودش فعالانه به شکایت‌ها رسیدگی نکند، این اعتراض‌ها به اتحادیه‌های سنتی یا نهادهای بالادستی ارجاع داده می‌شود و این مشکل را صدبرابر می‌کند.
مدیرعامل دیجی‌کالا و رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی در پایان تصریح کرد: «نامه‌ای که من امضا کردم، درخواست از کسبوکار در یک مهلت ۱۰ روزه برای عضویت در اتحادیه و پاسخگو کردن آن در مقابل شکایات مشتریان است و این وظیفه تعریف شده اتحادیه است. ما در اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی به انتخاب و نمایندگی از کسب‌وکارهای عضو، این مسئولیت را بر عهده داریم. وظیفه ما شنیدن نظرات تمام کسب‌وکارها برای بهبود مداوم فرآیندهای نظارتی و اصلاح و توسعه قوانین صنفی موجود است. در این مسیر باید کنار هم باشیم.»
گفتنی است وان‌دی‌آف در روزهای گذشته، موقتا از طریق دامنه دات آی‌آر در دسترس قرار گرفته است. این چندمین نمونه از کشمکش‌های اتحادیه و صاحبان کسب‌وکارهاست که ایجاد حاشیه و جنجال کرده است.