استفاده 20 میلیونی کاربران از پیام رسان‌های داخلی | آمار کمیسیون صیانت صحیح بود؟
کمیسیون طرح صیانت در آخرین جلسه خود میزان کاربران پیامرسانهای ایرانی را 20 میلیون عنوان کرده است، اما این آمار تا چه حد به واقعیت نزدیک است و می‌تواند منبع استناد و تصمیم‌گیری‌های بعدی باشد؟
هشتمین نشست کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی ، مطابق روال هر هفته سه‌شنبه برگزار شد. در این جلسه علاوه بر حضور اعضای اصلی کمیسیون طرح صیانت که از میان نمایندگان مجلس انتخاب شده‌اند، کارشناسان و مسئولانی از اتاق بازرگانی، سازمان تبلیغات اسلامی، اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی حضور داشتند. در این نشست نمایندگان اظهارات خود را در مورد کلیات طرح مطرح کردند و همچنین کارشناسان و نمایندگان بخش خصوصی و نهادهای حاکمیتی به دغدغه‌ها و دیدگاه‌های خود در مورد کلیات پرداختند.
آمار استفاده کاربران از پیامرسانهای داخلی
آمار جالب توجهی که در این جلسه از سوی امیر خوراکیان، معاون حقوقی و امور مجلس مرکز ملی فضای مجازی بیان شد، اعلام استفاده 20 میلیون کاربر ایرانی از پیامرسانهای داخلی چون سروش، ایتا، بله و گپ بود.
خوراکیان با بیان اینکه از سال ۱۳۹۶ سیاست‌ها و اقدامات پیام‌رسان‌ها در شورای عالی فضای مجازی تصویب شد، آمار استفاده کاربران از پیامرسانهای ایرانی را چنین عنوان کرد: «تعداد کاربر ثبت‌نام شده در ایتا ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر و تعداد کاربران فعال ماهانه ۳ میلیون و ۳۸۰ هزار نفر است. اطلاعات تعداد کاربران ثبت‌نام شده در پیامرسان سروش پلاس ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر و کاربران فعال ماهانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است. تعداد کاربر ثبت‌نام شده در پیامرسان بله ۸ میلیون و ۴۴۵ هزار نفر و کاربران فعال ماهانه آن ۱ میلیون و ۳۸۲ هزار نفر برآورد می‌شود. تعداد کاربر ثبت‌نام شده در پیامرسان گپ ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر و کاربران فعال ماهانه این پیامرسان ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر هستند.»
معاون حقوقی مرکز ملی فضای مجازی یادآور شد: «بر اساس برآوردهای ما با حذف کاربران مشترک، حدود ۲۰ میلیون نفر کاربر یونیک از مجموع این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند که به تناسب وضعیتی که در سرویس‌دهی پیام‌رسان‌ها داریم، عدد خوب و قابل توجهی است.»
20 میلیون نفر، آمار صحیح یا به دیده تردید؟
آمار حضور 20 میلیونی کاربران در پیامرسانهای ایرانی، عددی است که قدری عجیب به نظر می‌رسد.
افشین کلاهی، رئیس دفتر کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران در همین جلسه نسبت به این آمار واکنش نشان داد و گفت: «به نظر می‌رسد اطلاعات نماینده مرکز ملی فضای مجازی دقیق نیست و مجلس باید اطلاعات صحیح را مبنای تصمیم‌گیری قرار دهد. آمار ترافیک پیامرسانهای ایرانی نشان‌دهنده‌ی این است که عضویت مردم در این پلتفرم‌ها اختیاری نبوده است.»
او همچنین خاطرنشان کرد: «به علاوه، آمار نشان می‌دهد که تبادل اطلاعات خاصی هم در پیامرسانهای ایرانی صورت نمی‌گیرد؛ حال آنکه آمار کاربران آن‌ها چندمیلیونی عنوان شده است و انتظار می‌رود با چنین آماری شاهد مصرف ترافیک بسیار بیشتری از سوی مردم باشیم. مهم‌ترین موضوع هم در خصوص پلتفرم‌ها، ظرفیت دیده‌شدن در آن‌هاست. اگر این پلتفرم‌ها ۲۰ میلیون کاربر دارند، پس چرا خود مسئولان برای دیده شدن سخنانشان به توییتر می‌روند؟»
آمار ایسپا چه می‌گوید؟
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) امسال 2 بار با موضوع استفاده کاربران از پیامرسانهای مختلف نظرسنجی برگزار کرده است.
در یکی از این نظرسنجی‌ها با موضوع میزان استفاده شهروندان از رسانه‌های اجتماعی مجازی که 17 تا 20 مردادماه امسال انجام شد، این مرکز به این نتیجه رسید که 48.4 درصد مردم ایران فقط از پیامرسانهای خارجی استفاده می‌کنند. بنا بر این نظرسنجی، ۴۸.۴ درصد از پاسخگویان گفتند فقط از رسانه‌های اجتماعی خارجی مثل تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنند. در مقابل ۱.۸ درصد بیان کردند فقط از رسانه‌های اجتماعی داخلی مثل سروش استفاده می‌کنند.
همچنین مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران به منظور سنجش میزان استفاده مردم از رسانه‌های اجتماعی ، در روزهای 16 تا 20 تیر ماه 1400 یک نظرسنجی در مقیاس ملی و با شیوه گردآوری تلفنی اطلاعات انجام داد. در این نظرسنجی هم مشخص شد 71.4 درصد این جامعه آماری از واتس‌اپ، 53.1 درصد از اینستاگرام و 40.4 درصد از تلگرام استفاده می‌کنند. در این نظرسنجی پیامرسانهای داخلی چون روبیکا، سروش و بله با دارا بودن زیر 10 درصد مخاطب در رتبه‌های بعدی قرار داشتند.
به نظر می‌رسد حتی اگر آمار نصب پیامرسانهای داخلی را مطابق اعلام کمیسیون صیانت 20 میلیون نفر بدانیم (عددی که همچنان می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد)، با این حال میزان استفاده از این پیام‌رسان‌ها و حضور فعال در آن و تبادل پیام میان کاربران نکته‌ای دیگر است.
نظر شما در خصوص این آمار ارائه شده از سوی کمیسیون طرح صیانت چیست؟ خودتان چقدر اهل استفاده از پیامرسانهای ایرانی هستید؟ آیا این پیام‌رسان‌ها را روی گوشی تلفن همراهتان دارید؟ نظرتان را برایمان بنویسید.